بررسی روند تغییرات معنایی در متون تبلیغاتی در روزنامه های دهه چهل و هشتاد شمسی در ایران

زبان پدیده¬¬¬ای است پویا و اجتماعی که همواره در حال تغییر است. یکی از فرایند¬های مهم در تغییرات زبانی، موضوع تغییر معنایی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه¬ی روند تغییرات معنایی درمتون تبلیغاتی در روزنامه¬های دهه¬های چهل و هشتاد شمسی در ایران می¬باشد. نوع مطالعه در این پژوهش بر اساس هدفی که دنبال می¬¬کند توصیفی، تحلیلی می¬باشد. پیکره¬ی زبانی تحقیق را واژه¬های قاموسی موجود در متون تبلیغاتی روزنامه¬های کیهان و اطلاعات دهه¬ی چهل خورشیدی و واژه¬های موجود در متون تبلیغاتی روزنامه¬های کیهان، اطلاعات و خبر دهه¬ی هشتاد خورشیدی تشکیل می¬دهد. تعداد روزنامه¬های مورد استفاده در این پژوهش به طور کل 167 نسخه می باشد. صد و دوازده نسخه¬ی آن به دوره¬ی اول (سالهای 1340 تا 1349) و پنجاه و پنج نسخه¬ی دیگر به دوره¬ی دوم (سال های 1380 تا 1389) تعلق دارد. پس از انتخاب روزنامه های مورد بررسی واژه های قاموسی مشترک در دو گروه استخراج می شود تا پس از بررسی تغییرات معنایی رخ داده در آنها توصیف و دسته بندی شوند. از میان این عناصر فهرست واژگانی که به طور مشخص به خرید، فروش، ارائه یا درخواست خدمات و نیز استخدام مربوط می¬شود، تهیه ¬گردیده است. در این پژوهش جهت پی بردن به روند تغییرات معنایی و واژگانی واژه¬ها علاوه بر شم زبانی نگارنده، تعاریف ارائه شده برای واژ¬ه¬های مورد بررسی در دو فرهنگ فارسی دهخدا و فرهنگ بزرگ سخن استخراج می¬شود و با هم مقایسه می¬گردد. نتایج حاصل از تحلیل¬ داده¬¬ها نشان می¬دهد که از میان هفتاد و نه واژه¬ی استخراج شده از متون تبلیغاتی روزنامه¬های دهه¬ی چهل¬خورشیدی، چهل و سه واژه تحت فرایند جایگزینی واژگانی، نوزده واژه تحت فرایند تخصیص معنایی، چهار واژه تحت فرایند تخصیص معنایی و تنزل معنایی، هشت واژه تحت فرایند تنزل معنایی و جایگزینی واژگانی، دو واژه تحت فرایند حذف واژگانی ( منسوخ) و سه واژه تحت فرایند افزایش واژگانی قرار گرفته است.